فاویسم و داروهای منع مصرف در این بیماری
بیماری فاوسیم یا همان (بیماری باقلا) یک بیماری ارثی، فصلی و تغذیه است که به دنبال نقص در آنزیم G6PD ایجاد و منجر به شکسته شدن گلبول‌های قرمز و بروز کم‌خونی همولیتیک می‌شود.
فاویسم
آنچه در این مقاله می‌خوانیم:
- فاویسم چیست؟
- علائم آنمی همولیتیک شدید
- انواع فاویسم
- لیست داروها و مواد شیمیایی که نباید در فاویسم مصرف شوند
- سخن پایانی
1. فاویسم چیست؟
فاویسم (نقص آنزیم G6PD) یک بیماری ارثی است که توسط کروموزم X منتقل می‌شود. پسران از مادر و دختران از یک یا هر دو و والدین آن را به ارث می‌برند. هنگامی که این نقیصه در یک کروموزم X وجود داشته باشد، علائم در دختران ملایم تر خواهد بود. ولی اگر هر دو کروموزم مبتلا باشند، علائمی مانند پسران بروز خواهد کرد.
این آنزیم در تمامی سلول‌های بدن وجود داشته و در متابولیسم قندها دخیل است. عدم وجود یا کمبود این آنزیم در گلبول قرمز مانع از احیاء گلوتاتیون در سلول می‌شود، که می‌تواند باعث عدم محافظت گلبول‌های قرمز در مقابل استرس‌های اکسیداتیو مانند رادیکال‌های آزاد و عفونت‌ها گردد و در نهایت منجر به آسیب دیدگی دیواره گلبول قرمز و لیز آن شود.
این آسیب می‌تواند درجات مختلفی از آنمی همولیتیک را بسته به حساسیت فرد یا شدت مواجهه بوجود آورد. بنابراین شخص مبتلا به فاویسم باید از مواردی (مانند برخی غذاها، داروها و مواد شیمیایی که می توانند این عوارض را بوجود آورند، دوری کند.
2. علائم آنمی همولیتیک شدید
- تب
- تنگی نفس
- تنفس کوتاه
- خواب آلودگی
- درد پشت یا شکم
- افزایش ضربان قلب
- ضربان غیرطبیعی قلب
- ادرار به رنگ چای یا تیره
- احساس خستگی و کوفتگی
- رنگ پریدگی یا زردی پوست ، ناخن‌ها و پلک
3. انواع فاویسم
سازمان بهداشت جهانی انواع ژنتیکی G6PD را به پنج دسته طبقه‌بندی می‌کند که فقط سه دسته اول آن‌ها حالت‌های کمبود هستند:
- کلاس I: کمبود شدید (فعالیت کمتر از ۱۰٪) همراه با کم خونی همولیتیک مزمن (غیرسفروسیتی)
- کلاس II: کمبود شدید (فعالیت کمتر از ۱۰%)، همراه با همولیز متناوب
- کلاس III: کمبود متوسط (۱۰-۶۰٪ فعالیت)، همولیز فقط با عوامل استرس‌زا
- کلاس IV: نوع غیر کمبود، بدون علائم بالینی
- کلاس V: افزایش فعالیت آنزیم، بدون علائم بالینی
4. لیست داروها و مواد شیمیایی که نباید در فاویسم مصرف شوند
- استامینوفن Acetaminophen
- استیل فنیل هیدرازین Acetylphenylhydrazin
- آمینوفنازون Aminophenazone
- ضد درد ها Analgesics
- آنتازولین Antazoline
- آنتی پیرین Antipyrine
- استانیلید Acetanilid
- آسکوربیک اسید Ascorbic Acid
- آسپرین Aspirin
- آستمیزول Astemizole
- بتا نفتول Beta-Naphthol
- کلرامفنیکل Chloramphenicol
- کلروکین Chloroquine
- سیپروفلوکساسین Ciprofloxacin
- کلشی سین Colchicine
- داپسون Dapsone
- دیمرکاپرول Dimercaprol
- دیفن هیدرامین Diphenhydramine
- دوپامین Dopamine
- دوکسوروبیسین Doxorubicinn
- اتانول Ethanol
- فورازولیدون Furazolidone
- فورازمید Furosemide
- گادوپنتتات دیمگلومین Gadopentetate dimeglumine
- گلوکوسولفون Glucosulfone
- گلی بیوراید Glyburide
- حنا Henna
- ایبوبروفن Ibuprofen
- ایزوبوتیل نیتریت Isobutyl Nitrite
- ایزونیازید Isoniazid
- لاموتریژین Lamotrigine
- لووفلوکساسین Levofloxacin
- مگنویست Magnevist
- مفلوکین Mefloquine
- منادیول سدیم سولفات Menadiol SodiumSulfate
- منادیون Menadion
- منتول Menthol
- مزالازین Mesalazine
- متیلن بلو MethyleneBlue
- میرتازاپین Mirtazapine
- نالیدیکسیک اسید Nalidixic Acid
- نفتالین (Naphthalene (MothBalls
- نیمسولاید Nimesulide
- نیریدازول Niridazole
- نیتروفورانتوئین Nitrofurantoin
- نیتروفورازون Nitrofurazone
- اکسیداز اورات (Oxidase,Urate (rasburicase
- پاماکویین Pamaquine
- پاراآمینوبنزوئیک اسید Para Aminobenzoic Acid
- پنتاکویین Pentaquine
- فناستین Phenacetin
- فنازوپیریدین Phenazopyridine
- فنیل بوتازون Phenylbutazone
- فنیل هیدرازین Phenylhydrazine
- فنیتوئین Phenytoin
- پریماکوئین Primaquine
- پروبنسید Probenecid
- پروکاینامید Procainamide
- پروگوانیل Proguanil
- پریمتامین Pyrimethamine
- کویناکرین Quinacrine
- کویینیدین Quinidine
- کویینین Quinine
- استیبوفن Stibophen
- استرپتومایسین Streptomycin
- سولفاستامید Sulfacetamide
- سولفاسیتین Sulfacytine
- سولفادیازین Sulfadiazine
- سولفادیمیدین Sulfadimidine
- سولفافورازول Sulfafurazole
- سولفاگوانیدین Sulfaguanidine
- سولفونیل اوره ها Sulfonylureas
- سولفوکسون Sulfoxone
- تامسولوسین Tamsulosin
- تیاپروفنیکاسید Tiaprofenic Acid
- تولوییدین بلو Toluidine Blue
- تری هگزیفن Trihexyphen
- تری متوپریم Trimethoprim
- تری نیتروتولوئن Trinitrotoluene
- تری پلنامین Tripelennamine
- ویتامین Vitamin K1, K1
- سولفامرازین Sulfamerazine
- سولفامتوکسازول ها Sulfamethoxazoles
- سولفامتوکسی پیریدازین Sulfamethoxypyridazine
- سولفانیلامید Sulfanilamide
- سولفاپیریدین ها Sulfapyridines
- سولفاسالازین Sulfasalazine
- سولفاتیازول Sulfathiazole
- سولفیت ها (سولفور دیاکسید، سولفور ساسید و…) (Sulfites ( Sulfur dioxide, sulphrous acid , etc
5. سخن پایانی
بیماری فاویسم گلبول‌های قرمز خون را که اکسیژن را از ریه‌ها به بافت‌های سراسر بدن حمل می‌کنند، تحت تاثیر قرار می‌دهد. حدود ۴۰۰ میلیون نفر در سراسر جهان به این بیماری مبتلا هستند. به ویژه در بخش‌های خاصی از آفریقا، آسیا، مدیترانه و خاورمیانه رایج است. مردان بیشتر از زنان به این بیماری مبتلا می‌شوند.
0 دیدگاه