یائسگی (Menopause) در زنان اغلب در سنین ۴۵ الی ۵۵ سالگی رخ می دهد. زمانی که تخمدان ها عملکرد خود را از دست می دهند و دیگر قادر به تولید تخمک نمی باشند، یائسگی نامیده می شود.
آنچه در این مقاله می‌خوانیم:یائسگی (Menopause) در زنان اغلب در سنین ۴۵ الی ۵۵ سالگی رخ می دهد. زمانی که تخمدان ها عملکرد خود را از دست می دهند و دیگر قادر به تولید تخمک نمی باشند، یائسگی نامیده می شود. پیش از وقوع یائسگی، ابتدا مدتی خونریزی های قاعدگی نامنظم می شوند و حتی افزایش می یابند و سپس به تدریج قطع می گردند. به قطع خونریزی های قاعدگی به مدت یک سال، یائسگی گفته می شود. پس از وقوع یائسگی، قدرت باروری در زنان به طور کامل از بین می رود.
در اغلب زنان یائسگی به طور ناگهانی رخ نمی دهد. خونریزی های قاعدگی به تدریج از چند سال قبل نامنظم می شوند و حتی گاهی علائم یائسگی مانند گرگرفتگی، تعریق شبانه، خشکی واژن و افزایش بیماری های منتقله از راه جنسی (بیماری مقاربتی) و عفونت ادراری در زنان متعاقب آن، اختلالات خلقی، اختلالات خواب نیز به دلیل افت سطح هورمون استروژن در بدن ظاهر می گردند. برخی از زنان نیز دچار احساس اضطراب، افسردگی و حتی خشکی چشم در این دوران می گردند. اغلب زنان به طور میانگین در سنین ۵۱ سالگی یائسه می شوند. هورمون درمانی، یکی از روش های درمان عوارض یائسگی می باشد.
هورمون درمانی یکی از چندین روش مورد استفاده جهت بهبود عوارض یائسگی می باشد. اما شاید این سوال که دقیقا منظور از هورمون درمانی چیست؟ و از چه هورمون هایی برای این منظور استفاده می گردد؟ در ذهن شما هم ایجاد شده باشد. جهت هورمون درمانی یائسگی اغلب از ۲ هورمون استروژن و پروژستین برای بهبود علائم استفاده می گردد. زنانی که رحم دارند، باید حتما از ترکیب هر دو هورمون استروژن و پروژستین جهت جلوگیری از افزایش خطر سرطان رحم استفاده نمایند. اما زنانی که به هر دلیلی رحم خود را در گذشته از بدن خارج نموده اند، می توانند فقط از هورمون درمانی با استروژن جهت بهبود عوارض یائسگی و درمان خشکی واژن استفاده نمایند.
هورمون درمانی با ۲ هورمون استروژن و پروژستین یکی از روش های رایج درمان عوارض یائسگی می باشد. هورمون درمانی انواع مختلفی دارد و ممکن است به شکل، قرص، ترکیبات از طریق واژن و یا برچسب های پوستی تجویز گردد. انواع داروهای هورمون درمانی یائسگی عبارتند از:
فراورده های مختلف حاوی استروژن، یکی از انواع داروهای هورمون درمانی یائسگی می باشند. استروژن به صورت قرص، حلقه یا قرص قابل استفاده داخل واژن، برچسب پوستی، کرم و اسپری قابل تهیه می باشد. استرادیول، نوعی هورمون استروژن مشابه با استروژن ترشح شده از تخمدان می باشد که فرم ارجح برای استفاده جهت درمان عوارض یائسگی و کاهش خشکی واژن و التهاب مثانه در زنان متعاقب آن می باشد. استفاده از کمترین دوز موثر استروژن برای به حداقل رساندن عوارض جانبی آن، توصیه می گردد. انواع استروژن عبارتند از:
امروزه اغلب پزشکان استفاده از برچسب های پوستی استروژن را به دلیل عوارض جانبی کمتر، نسبت به قرص های خوراکی آن ترجیح می دهند. همچنین با پیشرفت علم پزشکی، امروزه برچسب های حاوی هر دو هورمون استروژن و پروژستین نیز موجود می باشند. برخی برچسب های هورمون درمانی باید هر چند روز یکبار تعویض گردند، درحالی که برای برخی از آن ها نیز تعویض هفتگی کفایت می نماید.
استروژن خوراکی نیز یکی دیگر از انواع داروهای هورمون درمانی یائسگی می باشد. در حال حاضر انواع بسیار متفاوتی از قرص های حاوی استروژن در بازار دارویی موجود می باشند. قرص های حاوی استرادیول با منشا گیاهی که بسیار شبیه به استروژن تولید شده از تخمدان ها در حالت طبیعی می باشد نیز، موجود می باشد. همچنین قرص های ترکیبی حاوی هر دو هورمون استروژن و پروژستین نیز قابل تهیه از داروخانه ها می باشند.
قرص های پیشگیری از بارداری با دوز خیلی کم نیز یکی دیگر از انواع داروهای مورد استفاده در زنان در حوالی یائسگی حدود ۴۰ سالگی می باشند. این قرص ها علاوه بر بهبود علائمی مانند گرگرفتگی و خونریزی های نامنظم، همچنین روش جلوگیری از بارداری مناسبی نیز در زنان به شمار می آیند. البته در زنان بالای ۴۰ سال که چاق می باشند و یائسه گشته اند، این قرص ها ممکن است با افزایش خطر تشکیل لخته در بدن همراه باشد و باید با احتیاط مصرف گردند (مصرف آن ها پس از یائسگی توصیه نمی گردد).
استروژن واژینال نیز یکی دیگر از انواع داروهای هورمون درمانی یائسگی می باشد و به اشکال قرص، حلقه و کرم قابل تهیه می باشد. دوزهای بسیار پایین استروژن از طریق واژن برای درمان خشکی واژن مورد استفاده قرار داده می شود. دوز بسیار کم استروژن این ترکیبات، جذب سیستمیک (جذب جریان خون) بسیار کمی داشته و لذا برای درمان گرگرفتگی یائسگی کافی نمی باشد. همچنین به دلیل مقدار خیلی کم استروژن، مصرف همزمان پروژسترون نیز با این ترکیبات ضرورت ندارد.
هورمون درمانی با استروژن به تنهایی در زنانی که رحم آن ها خارج نشده است، با افزایش خطر ابتلا به سرطان رحم همراه می باشد. استفاده از پروژستین ها در کنار انواع داروهای هورمون درمانی یائسگی، نقش موثری در جلوگیری از افزایش رشد سلول های رحم و کاهش ابتلا به سرطان رحم ایفا می کند. انواع پروژستین عبارتند از:
قرص های پروژستین اغلب از ذرات بسیار کوچک پروژسترون طبیعی تشکیل شده اند. برخی قرص های پروژستین نیز از انواع مصنوعی پروژسترون مانند نورژسترل تولید شده اند. پروژسترون طبیعی اثر منفی بر روی چربی خون ندارد و انتخاب مناسبی برای زنان با کلسترول بالا می باشد. به طور کلی نیز مزایای استفاده از قرص های حاوی ذرات ریز پروژسترون طبیعی، بسیار بیشتر از قرص های حاوی پروژسترون مصنوعی می باشد.
پروژستین داخل رحم نیز یکی دیگر از انواع داروهای هورمون درمانی یائسگی می باشد. استفاده از وسایل داخل رحمی مانند آی یو دی (IUD) یکی از روش های پیشگیری از بارداری می باشد. برخی از انواع وسایل داخل رحمی، با ترشح پروژسترون به جلوگیری از بارداری کمک می کنند. در زنانی که از استروژن درمانی جهت بهبود علائم یائسگی استفاده می کنند، استفاده همزمان از این وسایل داخلی رحمی، در پیشگیری از ابتلا به سرطان رحم موثر می باشد.
استفاده از واژه کلی “خوب” یا “بد” برای هورمون درمانی در دوران یائسگی یک غلط رایج می باشد. هورمون درمانی نیز مانند هر روش درمانی دیگری مزایا و معایب متعددی دارد، و باید برای هر فرد به طور منحصر به فرد تصمیم گرفته شود. از جمله مهم ترین مزایای هورمون درمانی در دوران یائسگی عبارتند از:
اگرچه که مزایای متعددی برای درمان با استروژن و پروژسترون ذکر شده است، اما این روش های درمانی همچنین می توانند با عوارض خطرناکی نیز همراه باشند. مهم ترین عوارض هورون درمانی در دوران یائسگی عبارتند از:
سایر عوارض جانبی که اهمیت کمتری دارند نیز مانند نفخ، سردرد، درد و تورم پستان ها و اختلالات هورمونی نیز ممکن است حین هورمون درمانی در یائسگی مشاهده گردند.
0 دیدگاه