داروی فیناستراید و دوتاستراید در درمان هایپرپلازی خوش خیم پروستات

• دسته بندی: اطلاعات دارویی/ دانستنی های پزشکی/

بیماری‌های پروستات یکی از مشکلات رایج در حوزه سلامت مردان به شمار می‌روند و می‌توانند تأثیرات قابل توجهی بر کیفیت زندگی آن‌ها داشته باشند. بیماری پروستات که یک غده کوچک در سیستم تناسلی مردان است، نقش کلیدی در تولید مایع منی ایفا می‌کند. با بالا رفتن سن، بسیاری از مردان با مشکلاتی مرتبط با پروستات روبه‌رو می‌شوند که یکی از شایع‌ترین آن‌ها هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) است. در این مقاله، به بررسی و مقایسه دو داروی فیناستراید و دوتاستراید در درمان BPH خواهیم پرداخت.

داروی فیناستراید و دوتاستراید در درمان هایپرپلازی خوش خیم پروستات

قرص فیناستراید چیست؟

در گذشته، قرص فیناسراید به منظور کاهش سطح دی هیدروتستوسترون (DHT) و همچنین درمان و پیشگیری از بزرگ شدن پروستات در مردان مورد استفاده قرار می‌گرفت. با گذشت زمان و بر اساس مطالعات و آزمایش‌هایی که روی این دارو انجام شد، پزشکان متوجه شدند که افرادی که از آن استفاده می‌کنند، کاهش ریزش مو و حتی رشد مجدد مو را تجربه می‌کنند. 

این یافته‌ها موجب شد که فیناستراید به عنوان درمانی برای ریزش مو و تحریک رشد مجدد موها به کار رود. همچنین، این دارو دارای تأییدیه از سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) است. فرمول شیمیایی این دارو C23H36N2C2 بوده و در آب حل نمی‌شود. ترکیبات موجود در این دارو به گونه‌ای طراحی شده‌اند که از تولید هورمون‌هایی که موجب کاهش رشد مو می‌شوند، جلوگیری کنند؛ به همین دلیل، پس از مصرف فیناستراید، افزایش رشد مو مشاهده می‌شود.

قرص دوتاستراید چیست؟

قرص دوتاستراید به کاهش علائم هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) که شامل مشکلاتی مانند جریان ضعیف ادرار، دشواری در جریان ادرار و احساس نیاز مکرر به ادرار است، کمک می‌کند. این دارو همچنین ممکن است نیاز به جراحی برای درمان BPH را کاهش دهد. عملکرد قرص دوتاستراید به این صورت است که اندازه پروستات بزرگ شده را کاهش می‌دهد.

دوتاستراید با مسدود کردن تبدیل تستوسترون به دی هیدروتستوسترون (DHT) که هورمونی قوی‌تر است، عمل می‌کند. این فرآیند با مسدود کردن آنزیم 5 آلفا-ردوکتاز انجام می‌شود. دی هیدروتستوسترون (DHT) به طور مستقیم در بزرگ شدن پروستات نقش دارد. در نهایت، کاهش سطح DHT در پروستات منجر به کوچک شدن آن شده و به تسهیل در دفع ادرار کمک می‌کند.

موارد مصرف داروی فیناستراید و دوتاستراید 

داروی فیناستراید و دوتاستراید هر دو داروهایی هستند که به‌طور خاص برای درمان هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ادامه به بررسی موارد مصرف این دو دارو می‌پردازیم:

• موارد مصرف داروی فیناستراید

پیشگیری از BPH: در برخی موارد، فیناستراید ممکن است به‌عنوان پیشگیری از BPH در مردان با ریسک بالا تجویز شود.

درمان ریزش مو: فیناستراید همچنین برای درمان ریزش مو در مردان (آلوپسی آندروژنتیک) مورد استفاده قرار می‌گیرد، اگرچه این کاربرد مستقیماً به BPH مربوط نمی‌شود.

درمان BPH: فیناستراید به‌طور عمده برای کاهش اندازه پروستات بزرگ‌شده و بهبود علائم ادراری ناشی از BPH تجویز می‌شود. این دارو با کاهش سطح DHT در بدن، به کاهش اندازه غده پروستات و بهبود جریان ادرار کمک می‌کند.

• موارد مصرف داروی دوتاستراید

درمان ریزش مو: مانند فیناستراید، دوتاستراید نیز ممکن است برای درمان ریزش مو در مردان استفاده شود، اگرچه این کاربرد نیز به‌طور مستقیم به BPH مربوط نمی‌شود.

درمان BPH: دوتاستراید نیز به‌عنوان درمانی برای BPH مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو با مهار هر دو ایزوزیم آنزیم 5-آلفا ردوکتاز (نوع 1 و نوع 2) عمل می‌کند، که باعث کاهش بیشتر سطح DHT نسبت به فیناستراید می‌شود. این ویژگی می‌تواند به بهبود بیشتر علائم ادراری و کاهش اندازه پروستات کمک نماید.

هر دو داروی فیناستراید و دوتاستراید، در درمان هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات مؤثر هستند، اما دوتاستراید ممکن است به دلیل اثر قوی‌تر خود بر کاهش سطح DHT، مزایای بیشتری در برخی از بیماران داشته باشد. انتخاب بین این دو دارو بستگی به شرایط خاص بیمار، شدت علائم، و پاسخ به درمان دارد. پزشکان در اغلب موارد با توجه به تاریخچه پزشکی و نیازهای فردی بیمار، یکی از این دو دارو را انتخاب و تجویز می‌نمایند.

همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله کیست مویی چیست و راه های درمان آن را نیز مطالعه نمایید.

مهم‌ترین عوارض داروی فیناستراید و دوتاستراید

هر دو دارو به طور کلی عوارض جانبی قابل توجهی نداشتند و هیچ عارضه جدی گزارش نشده است. از نظر عوارض جانبی، تفاوت خاصی بین فیناستراید و دوتاستراید مشاهده نشد و هیچ یک از این داروها پس از قطع مصرف، عوارض سیستمیکی را ایجاد نکردند.

عوارض جانبی معمول شامل درد خفیف معده، اختلالات خلقی، آلرژی خفیف و خستگی بود. همچنین، کاهش میل جنسی نیز به عنوان یکی از عوارض مطرح شد. در میان مصرف‌کنندگان دوتاستراید، سه نفر در دوزهای پایین و نه نفر در دوزهای بالاتر با کاهش میل جنسی مواجه شدند. در گروه فیناستراید نیز سه نفر دچار این مشکل شدند. افرادی که کاهش میل جنسی را تجربه کردند، پس از قطع درمان، در بازه زمانی 1 تا 8 هفته مشکلشان برطرف شد.

این مطالعه نشان می‌دهد که فیناستراید و دوتاستراید به عنوان داروهایی ایمن شناخته می‌شوند و به طور معمول باعث بروز مشکلات جنسی نمی‌گردند. نیمه عمر فیناستراید بین 6 تا 8 ساعت است، در حالی که نیمه عمر دوتاستراید حدود 4 هفته می‌باشد. این نیمه عمر طولانی موجب می‌شود که مهار آنزیم دی هیدروتستوسترون حتی پس از قطع مصرف دارو نیز ادامه یابد و اثرات دوتاستراید ممکن است برای ماه‌ها باقی بماند. به همین علت، افراد باید تا 6 ماه پس از قطع درمان از اهدا خون خودداری نمایند.

میزان و روش مصرف داروی فیناستراید و دوتاستراید

در ادامه به مقدار و روش مصرف داروی فیناستراید و دوتاستراید می‌پردازیم:

دوز و مقدار مصرف دوتاستراید ممکن است برای هر فرد متفاوت باشد. بنابراین، دارو را دقیقاً طبق تجویز پزشک مصرف کنید و از تغییر خودسرانه دوز یا مدت زمان مصرف خودداری نمایید. قبل از آغاز درمان با دوتاستراید (Dutasteride)، حتماً بروشور دارویی موجود در بسته را به دقت مطالعه کنید. این بروشور اطلاعات مهمی درباره دارو و عوارض جانبی احتمالی آن به شما ارائه می‌دهد. در صورتی که سوالاتی در مورد مصرف این دارو دارید، حتماً با پزشک متخصص کلیه و مجاری ادراری مشورت نمایید.

جهت به دست آوردن بهترین نتیجه از درمان، سعی کنید هیچ دوزی را فراموش ننمایید. اگر دوزی را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید، اما اگر زمان دوز بعدی نزدیک است، از مصرف آن صرف نظر کنید و هرگز دوز دارو را دو برابر نکنید. دوره درمان با این دارو را به طور کامل ادامه دهید، حتی اگر پس از مدتی احساس بهبودی کردید. دوتاستراید را می‌توانید همراه با غذا یا به تنهایی مصرف کنید.

سخن پایانی

هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) یک مشکل رایج در مردان مسن است که با افزایش اندازه غده پروستات و بروز علائم ادراری مانند تکرر ادرار، دشواری در شروع ادرار و احساس ناتمام بودن تخلیه ادرار همراه می‌باشد. این وضعیت می‌تواند به طور قابل توجهی کیفیت زندگی بیماران را تحت تأثیر قرار دهد و به همین دلیل نیاز به درمان مناسب دارد. در درمان BPH، دو داروی اصلی که معمولاً تجویز می‌شوند، فیناستراید و دوتاستراید هستند. این دو دارو به عنوان مهارکننده‌های آنزیم 5-آلفا ردوکتاز (5-ARI) عمل کرده و با کاهش تبدیل تستوسترون به دی‌هیدروتستوسترون (DHT) تأثیر خود را می‌گذارند. DHT هورمونی است که به طور قابل توجهی در فرایند بزرگ شدن پروستات نقش دارد. همچنین مولتی ویتامین بایوبیسیکس آقایان را نیز ببینید.