سندرم تناسلی ادراری یائسگی؛ موثرترین روش‌های درمانی

• دسته بندی: دانستنی های پزشکی/ اخبار/

یائسگی یکی از مراحل طبیعی اما حساس زندگی زنان محسوب می‌شود که معمولاً بین سنین 45 تا 55 سالگی رخ می‌دهد. در این دوره، کاهش سطح هورمون استروژن می‌تواند منجر به بروز مشکلات متعددی شود که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، سندرم تناسلی ادراری یائسگی یا GSM (Genitourinary Syndrome of Menopause) است. این سندرم شامل مجموعه‌ای از علائم و مشکلات مرتبط با ناحیه تناسلی و سیستم ادراری است که ناشی از کاهش هورمون‌های زنانه به وجود می‌آید. در این مقاله از دکتر روغنی، به بررسی جامع سندرم تناسلی ادراری یائسگی، علائم، دلایل، روش‌های تشخیص و درمان‌های موثر آن خواهیم پرداخت.

سندرم تناسلی ادراری یائسگی؛ موثرترین روش‌های درمانی

سندرم تناسلی ادراری یائسگی چیست؟

سندرم تناسلی ادراری یائسگی به تغییرات و نشانه‌هایی اشاره دارد که در ناحیه تناسلی و سیستم ادراری زنان پس از افت سطح هورمون استروژن در دوران حساس یائسگی بروز می‌نماید. این وضعیت می‌تواند به طور جدی کیفیت زندگی و روابط جنسی را بانوان را دچار تغییراتی نماید.

از جمله شایع‌ترین نشانه‌های این سندرم می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:

• بی‌اختیاری ادرار
• احساس خشکی در ناحیه واژن
• درد حین مقاربت (دیس‌پارونیا)
• تکرر ادرار یا نیاز مکرر به دفع ادرار
• ابتلا به عفونت‌های مکرر در مجاری ادراری
• بروز خارش یا سوزش در نواحی تناسلی

این تغییرات می‌توانند به شدت بر روی زندگی روزمره و تعاملات اجتماعی زنان تأثیر منفی بگذارند.

تغییرات ناشی از سندرم تناسلی ادراری یائسگی

مهم‌ترین عامل ایجاد سندرم تناسلی ادراری یائسگی، کاهش تولید میزان هورمون استروژن در بدن زنان در دوره یائسگی است. این هورمون نقش چشمگیر و اساسی در حفظ سلامت بافت‌های واژن، مثانه و مجاری ادراری بر عهده دارد. در ر استای افت سطح استروژن، تغییرات زیر اتفاق می‌افتد:

• میزان جریان خون در ناحیه تناسلی کاهش می‌یابد.
• خاصیت ارتجاعی بافت‌های واژن کاهش پیدا می‌کند.
• دیواره‌های واژن به تدریج نازک‌تر و خشک‌تر می‌شوند.
• تعادل باکتری‌های مفید در ناحیه واژن دچار اختلال می‌شود.

در نهایت، این تغییرات به بروز علائمی ختم شده که به عنوان سندرم تناسلی ادراری یائسگی شناخته می‌شود.

مهم‌ترین علائم سندرم تناسلی ادراری یائسگی

علائم و نشانه‌های این سندرم در بدن ممکن است در هر زنی متفاوت خود را نشان  دهد، اما ار بارزترین موارد مشاهده شده می‌توان به نشانه‌های زیر اشاره داشت:

•  اختلالات واژینال
• خشکی در ناحیه واژن
• مشکل در کنترل ادرار
• اثر بر روابط زناشویی
• مشکلات مربوط به ادرار
• احساس نیاز فوری به ادرار
• افزایش تعداد دفعات ادرار کردن
• احساس درد در حین رابطه جنسی
• کاهش تمایل به برقراری روابط جنسی
• احساس درد در حین رابطه جنسی
• کاهش تمایل به برقراری روابط جنسی
• احساس خارش یا سوزش در ناحیه واژن
• ابتلا به عفونت‌های مکرر در دستگاه ادراری

بسیاری از زنان به سبب درد در حین نزدیکی در کنار کاهش تمایل جنسی، با تنش‌هایی در روابط زناشویی مواجه می‌شوند که این مسئله می‌تواند به بروز اضطراب و افسردگی منجر گردد.

 همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله مکمل‌ ضروری دوران بارداری کلید سلامت مادر و جنین را نیز مطالعه نمایید.

چگونه سندرم تناسلی ادراری یائسگی تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص سندرم تناسلی ادراری یائسگی در اغلب موارد از طریق یک تاریخچه پزشکی دقیق فرد، معاینه فیزیکی و ارزیابی علائم بیمار انجام می‌گیرد. پزشک ممکن است جهت تایید تشخیص از تست‌های زیر بهره ببرد:

• معاینه لگن به منظور ارزیابی وضعیت واژن
• ارزیابی سطح هورمون‌ها در برخی موارد خاص
• تست ادرار برای شناسایی عفونت یا مشکلات دیگر
• انجام پاپ‌اسمیر برای بررسی وضعیت سلول‌های دهانه رحم

روش‌های درمان سندرم تناسلی ادراری یائسگی در زنان

درمان‌های غیر هورمونی

• مرطوب‌کننده‌ها و لوبریکانت‌ها

استفاده از ژل‌های مرطوب‌ کننده و همچنین لوبریکانت‌های مخصوص ناحیه واژن می‌تواند به کاهش خشکی و ناراحتی حین رابطه جنسی کمک بسزایی نماید. این گزینه درمانی برای افرادی که تمایل به استفاده از هورمون‌ها ندارند یا نمی‌توانند از آن‌ها بهره‌برداری کنند، بسیار مناسب خواهد بود.

• داروهای خوراکی مانند اوسپمیفن (Osphena)

اوسپمیفن به عنوان یک آگونیست گیرنده‌های استروژن عمل نموده و می‌تواند به بهبود خشکی واژن کمک نماید. این دارو برای زنانی که در پی کاهش این علائم هستند، گزینه‌ای موثر محسوب می‌گردد.

درمان‌های هورمونی

• کرم یا شیاف واژینال حاوی استروژن

این درمان به طور مستقیم بر بافت‌های واژن اثراتی داشته و می‌تواند به سرعت علائم ناشی از این سندروم را بهبود بخشد. استفاده از این روش می‌تواند راحتی بیشتری را برای زنان در زندگی روزمره فراهم کند.

• قرص‌های هورمونی خوراکی

در مواردی که فرد علاوه بر درگیری با مشکلات واژن، با علائم عمومی یائسگی اعم از گرگرفتگی و اختلالات خواب نیز مواجه است، پزشک ممکن است درمان هورمونی جایگزین (HRT) را پیشنهاد نماید. این درمان می‌تواند به بهبود کلی وضعیت سلامت فرد کمک بسزایی کند.

روش‌های نوین درمانی

• لیزر واژینال

یکی از تکنیک‌های نوین به منظور بازسازی بافت‌های واژن، استفاده از لیزرهایی مانند لیزر CO2 یا اربیوم خواهد بود. این روش به تحریک کلاژن‌سازی، افزایش رطوبت و بهبود خاصیت ارتجاعی واژن کمک می‌کند و می‌تواند تاثیرات بسیار مثبتی بر کیفیت زندگی زنان داشته باشد.

• پلاسمای غنی از پلاکت (PRP)

انجام و تزریق PRP به ناحیه واژن می‌تواند به بازسازی و بهبود بافت کمک نماید. این روش به عنوان یک راه‌حل نوین در درمان مشکلات واژن در نظر گرفته شده و ممکن است نتایج مثبتی برای بیماران به ارمغان آورد.

تغییرات در سبک زندگی برای کاهش علائم سندرم تناسلی ادراری

در کنار گزینه‌های کارامد درمانی، برخی تغییرات در سبک زندگی نیز می‌توانند در جهت کاهش علائم ناشی از این سندروم موثر باشند:

• نوشیدن آب کافی: حفظ هیدراتاسیون بدن می‌تواند به بهبود رطوبت بافت‌ها کمک نموده و احساس راحتی بیشتری را فراهم آورد.
• اجتناب از مصرف صابون‌های معطر در ناحیه تناسلی: استفاده از محصولات غیرمعطر می‌تواند از تحریک و خشکی ناحیه جلوگیری نماید.
• رژیم غذایی سرشار از فیتواستروژن‌ها: مصرف غذاهایی مانند سویا و تخم کتان که دارای فیتواستروژن هستند، می‌تواند به تعادل هورمونی کمک کند.
• داشتن رابطه جنسی منظم: داشتن رابطه جنسی و زناشویی به صورت منظم می‌تواند به حفظ خاصیت ارتجاعی واژن کمک کرده و از بروز خشکی جلوگیری نماید.
• تمرینات کف لگن (کگل): انجام این تمرینات به تقویت عضلات مثانه و ناحیه لگن کمک می‌کند که می‌تواند به بهبود کنترل ادرار و افزایش کیفیت زندگی جنسی کمک کند.

این تغییرات می‌توانند به همراه درمان‌های پزشکی، به بهبود کیفیت زندگی در دوران یائسگی کمک کنند.

روش‌های پیشگیری از سندرم تناسلی ادراری یائسگی

گرچه جلوگیری کامل از بروز این سندرم امکان‌پذیر نیست، اما می‌توان با انجام اقدامات زیر، احتمال و شدت آن را کاهش داد:

• پرهیز از استعمال دخانیات
• حفظ وزن سالم و مناسب
• انجام ورزش به طور منظم
• مراجعه منظم به پزشک متخصص زنان
• آغاز درمان در مراحل اولیه با مشاهده اولین نشانه‌ها

سخن پایانی

در آخر، همانطور که گفته شد، سندرم تناسلی ادراری یائسگی یک مشکل رایج اما قابل کنترل در میان زنان یائسه به شمار می‌آید. شناخت نشانه‌ها، مراجعه منظم به پزشک متخصص در کنار انتخاب روش درمان مناسب می‌تواند به زنان کمک کند تا این دوره از زندگی را با کیفیت و سلامتی بیشتری سپری کنند. در صورتی که شما یا یکی از نزدیکانتان با این نشانه‌ها روبرو هستید، نگران نباشید؛ گزینه‌های درمانی موثر و متعددی وجود دارد که می‌تواند به شما یاری رساند. همچنین قرص انرکاف را نیز ببینید.

سوالات پرتکرار درباره سندرم تناسلی ادراری یائسگی

آیا درمان قطعی برای سندرم تناسلی ادراری یائسگی وجود دارد؟

در حال حاضر درمان قطعی برای این سندرم ممکن است در دسترس نباشد، اما گزینه‌های درمانی موجود بسیار مؤثر بوده و می‌توانند کیفیت زندگی را به طور قابل توجهی بهبود بخشند.

آیا این سندرم تنها در زنان یائسه بروز می‌کند؟

در بیشتر موارد، بله اما این وضعیت ممکن است در زنانی که به هر دلیلی تخمدان‌های خود را از دست داده‌اند یا تحت درمان‌های شیمی‌درمانی قرار گرفته‌اند نیز مشاهده شود.

آیا استفاده از درمان‌های هورمونی خطرناک است؟

درمان‌های هورمونی موضعی به طور کلی ریسک کمتری نسبت به درمان‌های خوراکی دارند. با این حال، استفاده از آن‌ها باید تحت نظر پزشک انجام شود.

آیا این سندرم بر باروری تاثیر می‌گذارد؟

در دوران یائسگی، باروری به طور طبیعی متوقف می‌شود، اما این سندرم بیشتر به کیفیت زندگی پس از یائسگی مربوط می‌شود و تأثیری بر باروری ندارد.