استفاده از سینوپار برای مبارزه با پوکی استخوان؛ نکات کلیدی که باید بدانید

• دسته بندی: دانستنی های پزشکی/ اطلاعات دارویی/

سینوپار یکی از داروهای مؤثر در درمان پوکی استخوان در زنان یائسه به شمار می‌رود که این دسته از افراد به دلیل تغییرات هورمونی با خطر بالای شکستگی استخوان روبرو هستند. به علاوه، این دارو جهت افزایش تراکم استخوان در مردانی که دچار هیپوگنادال استئوپروسیس هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مردان نیز به دلیل وضعیت پزشکی خود، در معرض خطر بالای شکستگی قرار دارند. سینوپار برای بیمارانی که به مدت طولانی از گلوکوکورتیکوئیدها استفاده نموده‌اند و به استئوپروسیس مبتلا هستند، تجویز می‌شود؛ چرا که این گروه نیز با احتمال بالای شکستگی مواجه‌اند

داروی سینوپار چیست؟

سینوپار (Cinnopar) که به نام تجاری تریپاراتاید (triparatide) نیز شناخته می‌شود، نوعی هورمون پاراتیروئید انسانی است که به صورت نوترکیب (recombinant) تولید می‌شود. لازم به ذکر است که این دارو تنها با نسخه پزشک قابل تجویز است. سینوپار با هورمون پاراتیروئید طبیعی بدن که توسط غدد پاراتیروئید تولید می‌شود، شباهت زیادی دارد. هر ویال تزریقی سینوپار حاوی 2.4 میلی‌لیتر محلول تریپاراتاید با غلظت 250 میکروگرم در میلی‌لیتر است.

این دارو در دسته آنالوگ‌های هورمون پاراتیروئید قرار می‌گیرد و به عنوان یک داروی هورمونی شناخته می‌شود. طبق اطلاعات مارتیندل، سینوپار به عنوان یک داروی استخوان‌ساز عمل می‌کند. در واقع، اثر اصلی این دارو تحریک تشکیل استخوان و افزایش تراکم معدنی آن است. از دلایل محبوبیت سینوپار، کاهش احتمال شکستگی در افراد مبتلا به پوکی استخوان است.

در حقیقت، عوامل متعددی می‌توانند به بروز پوکی استخوان کمک کنند، از جمله داروهای گلوکورتیکوئید یا کورتون. تأثیر این دارو در زنان یائسه به طور خاص مورد توجه قرار گرفته است. با ورود زنان به سنین بزرگسالی، کاهش دانسیته استخوان به طور قابل توجهی آغاز می‌گردد. 

از آنجا که پوکی استخوان یک فرآیند فیزیولوژیک محسوب می‌شود، درمان قطعی برای آن وجود ندارد و در طول زندگی، روند جذب استخوان به تدریج کاهش می‌یابد و دفع کلسیم از طریق ادرار بالا می‌رود. به مرور زمان، مقدار ماده آلی موجود در استخوان‌ها کاهش یافته و این امر منجر به شکننده شدن استخوان‌ها می‌شود. در حال حاضر، هیچ درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد و درمان‌های موجود تنها می‌توانند به کند کردن این روند کمک کنند.

مقدار و روش مصرف داروی سینوپار چگونه است؟

پیش از شروع درمان با داروی تری پاراتاید، حتماً بروشور همراه بسته را با دقت مطالعه نمایید. این بروشور به شما کمک می‌کند تا اطلاعات مفیدی در مورد دارو به دست آورید و از عوارض جانبی احتمالی آگاه شوید. در صورت داشتن هرگونه سؤال در مورد مصرف دارو، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.

دوز و مقدار داروی سینوپار ممکن است برای هر فرد متفاوت باشد؛ در نهایت، لازم است دارو را دقیقاً طبق تجویز پزشک مصرف کنید. این دارو به طور معمول به صورت زیر جلدی (زیر پوست) و یک بار در روز در ناحیه ران یا شکم تزریق می‌شود. توصیه می‌شود دارو را به صورت منظم و در ساعت‌های مشخصی از روز مصرف کنید.

در صورتی که فراموش کردید دوز روزانه‌تان را در زمان مقرر مصرف کنید و به زودی به یادآورید، می‌توانید آن را میل نمایید. اما اگر زمان یادآوری نزدیک به زمان دوز بعدی باشد، از مصرف دوز فراموش شده خودداری کنید و دو دوز را به طور همزمان تزریق نکنید.

نحوه صحیح تزریق دارو را از تیم پزشکی یعنی پزشک، داروساز یا پرستار بیاموزید. تری پاراتاید میبایست بی‌رنگ و شفاف باشد و از مصرف دارویی که دارای ذرات معلق، کدر یا تغییر رنگ یافته است، خودداری کنید. جهت جلوگیری از آسیب‌های زیر پوستی، محل تزریق را هر بار تغییر دهید.

پس از تزریق دارو، احتمال افت فشار خون وجود دارد؛ در نهایت توصیه می‌شود در حالت نشسته یا درازکش دارو را تزریق کنید و کمی در همان حالت بمانید. این دارو باید در یخچال نگهداری شود و تنها هنگام تزریق آن را از یخچال خارج نمایید.

همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله علت ورم پا و بررسی راه های درمان آن را نیز مطالعه نمایید.

چه کسانی نباید از سینوپار استفاده نمایند؟

موارد منع مصرف سینوپار شامل کسانی است که به این دارو یا هر یک از ترکیبات آن حساسیت دارند. به علاوه، در کسانی که سابقه هیپرکلسمی دارند، استفاده از این دارو مجاز نیست. تری پاراتاید برای افرادی که به بدخیمی‌های استخوانی یا پرتودرمانی قبلی در ناحیه اسکلت مبتلا بوده‌اند، توصیه نمی‌شود. در افراد با اختلالات متابولیک استخوان یا نارسایی شدید کلیوی، احتیاط لازم است و باید مزایا و خطرات درمان به‌دقت بررسی شود.

چگونه از سینوپار نگهداری کنیم؟ 

نحوه نگهداری از این دارو به شرح زیر است:

1. قلم سینوپار را در یخچال و در دمای 2 تا 8 درجه سانتی‌گراد نگه‌دارید.
2. سینوپار را مانند سایر داروها، در جایی دور از دسترس کودکان و اطفال نگه‌داری کنید.
3. از یخ زدن قلم دارو جلوگیری کنید و در صورتی که سینوپار یخ زده باشد، آن را مصرف نکنید.
4. پس از گذشت یک ماه از اولین استفاده از قلم تزریقی، حتی اگر مقداری دارو باقی مانده باشد، آن را دور بریزید.
5. دارو را قبل از انقضای تاریخ ذکر شده روی قلم و جعبه استفاده کنید و از مصرف داروهای تاریخ گذشته خودداری نمایید.

عوارض متداول تزریق سینوپار چیست؟

بسیاری از بیماران پس از تزریق سینوپار ممکن است به طور موقت احساس سرگیجه و ضعف را تجربه نمایند. این علائم در اغلب موارد موقتی هستند و بعد از کمی استراحت بهبود می‌یابند. به علاوه، تورم، احساس درد و قرمزی در محل تزریق یکی از عوارض رایج این دارو به شمار می‌آید که با تغییر محل تزریق می‌توان شدت آن را کاهش داد.

علاوه بر این، استفاده از سینوپار ممکن است منجر به افزایش موقت سطح کلسیم خون شود که می‌تواند علائمی مانند تهوع، استفراغ یا یبوست را به دنبال داشته باشد. از عوارض نادر اما جدی داروی تری پاراتاید در درمان پوکی استخوان، می‌توان به احتمال افزایش خطر ابتلا به سرطان استخوان اشاره کرد. به همین دلیل، توصیه می‌شود که این دارو برای بیش از 24 ماه مصرف نشود. 

لازم به ذکر است که برخی افراد ممکن است پس از تزریق دچار افت فشار خون شوند که می‌تواند با سرگیجه شدید یا حتی غش همراه باشد. همچنین، در موارد نادر، ممکن است بیماران واکنش‌های آلرژیک به این دارو نشان دهند که می‌تواند با علائمی چون تنگی نفس و ورم صورت همراه باشد؛ در این صورت باید به سرعت به پزشک مراجعه کرد.

سخن پایانی

تری پاراتاید یا سینوپار به منظور درمان پوکی استخوان در افرادی که در معرض خطر بالای شکستگی هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو به هورمون‌های طبیعی پاراتیروئید در بدن شباهت دارد و به افزایش تراکم و استحکام استخوان‌ها کمک می‌کند که به نوبه خود خطر شکستگی را کاهش می‌دهد. لازم به ذکر است که سینوپار برای کودکان و بزرگسالانی که هنوز در مرحله رشد استخوان هستند، توصیه نمی‌شود.