داروی tisotumab vedotin درمان تک‌دارویی سرطان دهانه رحم با یک جهش در علم پزشکی

• دسته بندی: دانستنی های پزشکی/ اخبار/

سرطان دهانه رحم به عنوان یکی از سرطان‌های رایج در میان زنان در مراحل پیشرفته، ممکن است به درمان‌های معمولو رایج اعم از شیمی‌درمانی و پرتودرمانی مقاوم شود. در سال‌های اخیر، داروی Tisotumab Vedotin به‌عنوان یک گزینه جدید برای درمان بیماران مبتلا به سرطان دهانه رحم که به درمان‌های استاندارد پاسخ نمی‌دهند یا دچار عود بیماری شده‌اند، معرفی شده و توجه بسیاری در جامعه پزشکی جلب کرده است. در این مقاله از مجله دکتر روغنی، به بررسی عملکرد داروی Tisotumab Vedotin، عوارض ناشی از آن و شرایط تجویز این دارو برای بیماران مبتلا به سرطان دهانه رحم خواهیم پرداخت.

داروی tisotumab vedotin درمان تک‌دارویی سرطان دهانه رحم با یک جهش در علم پزشکی

Tisotumab Vedotin چیست؟

Tisotumab Vedotin (با نام تجاری Tivdak) یک داروی جدید و نتیجه بخش در درمان سرطان محسوب می‌شود که ترکیبی از یک آنتی‌بادی مونوکلونال و یک عامل سیتوتوکسیک به نام MMAE می‌باشد. در واقع، این دارو به گروه درمان‌های موسوم به ADC (Antibody-Drug Conjugate) تعلق داشته که یک ترکیب خاص از آنتی‌بادی‌های خاص و مواد شیمی‌درمانی قدرتمند بشمار می‌رود. 

آنتی‌بادی‌ها به‌طور دقیق به سلول‌های سرطانی اتصال یافته و ماده شیمی‌درمانی (MMAE) را به داخل آن‌ها منتقل می‌کنند تا سلول‌های سرطانی را نابود کند. این روش درمانی به‌ویژه برای سرطان‌هایی که به درمان‌های استاندارد پاسخ نمی‌دهند، به‌عنوان یک گزینه نوین و کارامد معرفی شده است.

سازوکار اثر Tisotumab Vedotin چگونه است؟

Tisotumab Vedotin به‌طور خاص به گیرنده‌ای به نام Tissue Factor (TF) که در سلول‌های سرطانی دهانه رحم به وفوریافت می‌شود، متصل می‌گردد. این گیرنده‌ها پس از اتصال این آنتی‌بادی به سلول‌های سرطانی، داروی شیمی‌درمانی همراه با آن (MMAE) به داخل سلول وارد شده و با اختلال در فرایندهای حیاتی مانند تقسیم سلولی، منجر به نابودی سلول‌های سرطانی می‌گردد. این روش درمانی در راستای هدف‌گیری دقیق و درست سلول‌های سرطانی، آسیب کمتری به سلول‌های سالم بدن وارد نموده و اثرگذاری مطلوب تری در درمان سلول‌های سرطانی خواهد داشت.

داروی Tisotumab Vedotin برای سرطان دهانه رحم: چه زمانی استفاده می‌شود؟

در سپتامبر 2021، سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) داروی Tisotumab Vedotin را جهت درمان بیماران بزرگسال مبتلا به سرطان دهانه رحم که به شکل عودکننده یا متاستاتیک درآمده‌اند و پیش‌تر تحت درمان شیمی‌درمانی قرار گرفته‌اند، تایید نمود. در حقیقت، این دارو برای بیمارانی که شرایط خاصی دارند، تجویز می‌گردد. در اغلب موارد، این بیماران به یکی از شرایط زیر دچار هستند:

• سرطان آن‌ها پس از درمان اولیه، دوباره بازگشته است.
• بیماری به دیگر اندام‌ها نیز انتقال یافته و به صورت متاستاتیک در بدن پخش شده است.
• بیمار به درمان‌های رایج اعم از سیس‌پلاتین و پاکلی‌تاکسل پاسخ مطلوبی نداده و بیماری همچنان پیشرفت نموده است.
• مصرف Tisotumab Vedotin در این بیماران ممکن است به‌عنوان یک گزینه درمانی نتیجه بخش در کنترل بیماری و کاهش علائم و نشانه‌های مرتبط با سرطان‌های پیشرفته دهانه رحم مورد استفاده قرار گیرد.

اثربخشی Tisotumab Vedotin در سرطان دهانه رحم

نتایج مطالعه بالینی GOG-3023/ENGOT-cx6 حاکی از آن است که داروی Tisotumab Vedotin در درمان بیماران مبتلا به سرطان دهانه رحم مقاوم یا عودکننده نتایج مثبتی به همراه دارد. در این تحقیق، حدود 24 درصد از بیماران پاسخ کامل یا نسبی به درمان نشان دادند که نشان‌دهنده اثربخشی قابل توجه این دارو است. 

تقریبا مدت زمان متوسط پاسخ به درمان بیش از 8 ماه بود، در حالی که زمان بقای بدون پیشرفت بیماری (PFS) حدود 4.2 ماه گزارش شد. از سوی دیگر، برخی از بیماران توانستند مدت زمان بقای کلی (OS) به حدود 12 ماه دست یابند. این نتایج حاکی از پیشرفت قابل توجه در درمان سرطان‌هایی است که پیش از این گزینه‌های درمانی کارامد برای آن‌ها محدود بود.

همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله عوارض برداشتن پولیپ رحم را نیز مطالعه نمایید.

نحوه مصرف Tisotumab Vedotin چگونه است؟

Tisotumab Vedotin به‌طور داخل وریدی (IV) و هر سه هفته یک‌بار به بیماران تزریق می‌شود. دوز دقیق این دارو بر اساس وزن بیمار و وضعیت کلی سلامت او توسط پزشک متخصص تعیین می‌گردد. پیش از آغاز درمان با این دارو، پزشک باید آزمایش‌های مختلفی از جمله آزمایش خون، ارزیابی عملکرد کلیه و کبد و بررسی وضعیت چشم‌ها را انجام دهد، زیرا این دارو ممکن است عوارض چشمی به همراه داشته باشد.

مهم‌ترین عوارض جانبی Tisotumab Vedotin

همانند دیگر داروهای ضدسرطان و مورد استفاده در این درمان، Tisotumab Vedotin نیز ممکن است با برخی عوارض جانبی همراه باشد. متداول‌ترین و شایع‌ترین عوارضی که در بیماران گزارش شده عبارتند از:

مشکلات چشمی:

• تاری دید
• خشکی چشم
• التهاب در قرنیه یا ملتحمه

شایان به ذکر است که پیش از شروع درمان و پس از تزریق، استفاده از قطره‌های چشمی و کمپرس سرد طبق نظر پزشک می‌تواند کمک‌کننده و موثر باشد.

عوارض گوارشی:

• اسهال
• یبوست
• تهوع و استفراغ

مشکلات خونی:

• کاهش پلاکت‌ها
• احساس خستگی و ضعف عمومی در بدن
• کاهش تعداد گلبول‌های سفید و قرمز خون
• نوروپاتی محیطی یا احساس گزگز یا بی‌حسی در دست‌ها و پاها

در صورتی که هر یک از نشانه‌های ذکر شده شدت یافته یا طولانی‌مدت شوند، لازم است فوراً با پزشک مشورت گردد.

چه کسانی نباید از Tisotumab Vedotin استفاده کنند؟

مصرف داروی Tisotumab Vedotin ممکن است در برخی شرایط محدود یا به طور معمول ممنوع باشد، از جمله:

• زنان باردار یا شیرده
• بیمارانی که نارسایی شدید کبد یا کلیه دارند
• بیمارانی که دچار بیماری چشمی فعال هستند
• افرادی که به مواد تشکیل‌دهنده دارو حساسیت دارند

پیش از شروع درمان با این دارو، متخصص مور نظر میبایست سابقه پزشکی بیمار را به‌دقت بررسی کند تا از ایمنی مصرف دارو اطمینان حاصل نماید.

بررسی Vedotin و درمان‌های ترکیبی

مطالعات جدید در حال ارزیابی ترکیب داروی Tisotumab Vedotin با سایر درمان‌های ایمنی مانند Pembrolizumab هستند. هدف از انجام این بررسی‌ها و تحقیقات، بررسی پتانسیل ترکیب این داروها برای تقویت اثربخشی درمان و افزایش مدت زمان بقا در بیماران مبتلا به سرطان است. انتظار می‌رود این رویکرد ترکیبی بتواند پاسخ به درمان را در بیمارانی که به داروهای تنها پاسخ نمی‌دهند، بهبود بخشد و گزینه‌های درمانی بهتری را در اختیار پزشکان قرار دهد.

هزینه و دسترسی به داروی Tisotumab Vedotin در ایران

در حال حاضر، داروی Tisotumab Vedotin تنها در برخی کشورها به‌طور محدود در دسترس قرار داشته و در ایران به‌صورت مستقیم قابل تهیه نخواهد بود. با این وجود، بیماران می‌توانند از طریق هماهنگی با پزشک معالج خود و مراکز واردات داروهای خاص، جهت دریافت این دارو اقدام کنند. لازم به ذکر است که هزینه تهیه هر دوز از این دارو نسبتاً بالا است و ممکن است به منظور انجام هر تزریق، هزینه‌های قابل توجهی در حدود میلیون‌ها تومان به همراه داشته باشد.

آینده درمان سرطان دهانه رحم با Tisotumab Vedotin چگونه خواهد بود؟

با توجه به نتایج مثبت اولیه، داروی Tisotumab Vedotin تنها برای درمان سرطان دهانه رحم مورد توجه قرار نگرفته است. بلکه تحقیقات در حال انجام حاکی از آن است که این دارو می‌تواند برای سایر تومورهایی که بیان بیش از حد Tissue Factor دارند نیز کاربرد داشته باشد. به‌ویژه، احتمال دارد در آینده این دارو نقش مهمی در درمان سرطان‌هایی مانند سرطان مثانه، تخمدان، ریه و پستان ایفا نماید.

سخن پایانی

در نهایت، داروی Tisotumab Vedotin یک دستاورد نوین و قابل توجه در زمینه درمان‌های هدفمند برای سرطان دهانه رحم بشمار می‌رود. در واقع، این دارو به‌ویژه برای افراد مبتلا که به روش‌های درمانی سنتی و معمول مانند شیمی‌درمانی و رادیوتراپی پاسخ نداده‌اند، می‌تواند یک امید محسوب شود. با وجود اینکه این درمان هنوز به‌طور گسترده در دسترس قرار نگرفته و به‌طور کامل مورد تایید قرار نگرفته است، اما روند توسعه و بررسی‌ها در این زمینه نویدبخش آینده‌ای روشن برای مبتلایان به این نوع سرطان است.

در صورتی که شما یا یکی از اطرافیانتان با سرطان دهانه رحم مواجه هستید، مشاوره با یک متخصص انکولوژی می‌تواند کمک‌کننده باشد. پزشکان متخصص می‌توانند شما را با گزینه‌های درمانی جدید مانند Tisotumab Vedotin آشنا کنند و بهترین راهکار را متناسب با وضعیت بیماری‌تان پیشنهاد دهند. تشخیص زودهنگام و انتخاب روش‌های درمانی نوین می‌تواند اثرات بسیاری در بهبود کیفیت زندگی و بالا رفتن طول عمر مبتلایان داشته باشد. همچنین قرص کروم ۲۰۰ یوروویتال را نیز ببینید.