قرص دوتاستراید چیست؟ موارد مصرف، عوارض و نکات مهم مصرف

• دسته بندی: اطلاعات دارویی/ دانستنی های پزشکی/

قرص دوتاستراید (Dutasteride) یکی از داروهای کلیدی در درمان مشکلات مربوط به پروستات و همچنین پیشگیری از ریزش مو در آقایان محسوب می‌گردد. این دارو که با برندهای تجاری نظیر Avodart و Duprost عرضه می‌گردد، نقش بسیار چشمگیری در کنترل و مدیریت این شرایط ایفا می‌نماید. در این مقاله از مجله دکتر روغنی، به بررسی جامع مکانیسم اثر، موارد مصرف، عوارض جانبی، تداخلات دارویی و نکات مهم و ضروری پیرامون مصرف قرص دوتاستراید خواهیم پرداخت. پس ادامه این مقاله را از دست ندهید.

قرص دوتاستراید چیست؟ موارد مصرف، عوارض و نکات مهم مصرف

قرص دوتاستراید چیست؟

قرص دوتاستراید به عنوان یک مهارکننده قوی آنزیم 5-آلفا ردوکتاز در بدن عمل نموده که فرآیند تبدیل هورمون تستوسترون به دی‌هیدروتستوسترون (DHT) را متوقف می‌سازد. افزایش میزان DHT در بدن، عامل اصلی بزرگ شدن غیرطبیعی پروستات (BPH) و همچنین ریزش موی آندروژنی که نوعی ریزش موی ژنتیکی در مردان محسوب می‌شود، به شمار می‌آید.

دوتاستراید برای چه مواردی استفاده می‌شود؟

• درمان ریزش موی مردانه (الگوی آندروژنی)

با مهار آنزیم‌هایی که مسئول تبدیل تستوسترون به دی‌هیدروتستوسترون هستند، داروی دوتاستراید نقش چشم‌گیری در کاهش میزان ریزش مو ایفا نموده و در برخی موارد منجر به تحریک رشد مجدد مو می‌گردد. اگرچه این دارو هنوز به‌صورت رسمی توسط سازمان FDA برای درمان ریزش مو تایید نشده است، در بسیاری از کشورها تحت نظر پزشک برای این منظور تجویز می‌گردد.

• درمان بزرگی خوش‌خیم پروستات (BPH)

دوتاستراید عمدتاً به منظور کنترل و مدیریت بزرگی خوش‌خیم پروستات در مردان میانسال به‌کار گرفته می‌شود. این بیماری منجر به بروز علائمی نظیر دشواری در شروع ادرار، احساس ناقص بودن تخلیه مثانه، کاهش قدرت جریان ادرار و افزایش دفعات ادرار، به‌ویژه در ساعات شب، می‌گردد. قرص دوتاستراید با کاهش حجم پروستات، موجب تسکین این علائم می‌گردد.

نحوه مصرف قرص دوتاستراید

مقدار معمول تجویز شده برای دوتاستراید، روزانه 0.5 میلی‌گرم بوده و تنها یک مرتبه در روز مصرف می‌گردد. مصرف دارو می‌تواند در هر ساعتی از شبانه‌روز انجام گیرد، اما حفظ ثبات زمانی در مصرف، اثربخشی را دوچندان می‌کند.

به منظور مشاهده نتایج درمانی کامل، ممکن است بین سه تا شش ماه زمان لازم باشد. از سوی دیگر، توصیه می‌گردد این دارو صرفاً تحت نظر پزشک مصرف گردد و از قطع مصرف بدون هرگونه مشورت تخصصی خودداری شود.

مهم‌ترین عوارض جانبی قرص دوتاستراید

همان‌طور که در مورد بسیاری از داروهای دیگر نیز صدق می‌کند، مصرف داروی دوتاستراید می‌تواند با بروز برخی عوارض همراه باشد. شایع‌ترین این واکنش‌ها در ادامه آمده است:

عوارض متداول:

• کاهش تمایل جنسی
• مشکل در رسیدن به نعوظ
• کاهش در میزان مایع انزال‌شده
• احساس درد یا افزایش حجم در ناحیه پستان‌ها

عوارض کمتر رایج:

• درد در بیضه‌ها یا نواحی اطراف آن
• واکنش‌های حساسیتی نظیر خارش، کهیر یا ورم
• افزایش سطح آنزیم‌های کبدی در آزمایش خون

نکته: در بسیاری از موارد، این عوارض با ادامه درمان تا حد زیادی کاهش پیدا می‌کنند؛ با این وجود، در صورت تداوم یا شدت یافتن علائم، مراجعه به پزشک متخصص ضروری خواهد بود.

همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله کمبود کدام ویتامین‌ها موجب ریزش مو می‌شود؟ را نیز مطالعه نمایید.

هشدارها و موارد احتیاط درباره قرص دوتاستراید

• منع مصرف در زنان و کودکان

دوتاستراید منحصراً توسط متخصص برای مردان بزرگسال تجویز می‌شود و نباید توسط کودکان و یا زنان مورد استفاده قرار گیرد. به‌ویژه زنان باردار یا آن‌هایی که احتمال بارداری دارند،؛ چرا که ممکن است منجر به بروز آسیب به رشد دستگاه تناسلی جنین مذکر شود، حتی در صورت تماس پوستی با قرص آن.

• اثر بر نتایج تست PSA

از آنجا که قرص دوتاستراید قادر است سطح آنتی‌ژن اختصاصی پروستات (PSA) را پایین بیاورد، نتایج این آزمایش در مصرف‌کنندگان دارو ممکن است گمراه‌کننده باشد. در نهایت، پزشک متخصص باید از مصرف دارو توسط بیمار اطلاع کافی داشته باشد تا نتایج به درستی تفسیر شوند.

• هم‌زمانی مصرف با فیناستراید

اگرچه در شرایط خاص ممکن است پزشک تصمیم به تجویز هم‌زمان دوتاستراید و فیناستراید بگیرد، اما این داروها در اغلب موارد، عملکرد مشابهی دارند و به‌صورت همزمان استفاده نمی‌شوند، مگر در موارد ویژه و با نظارت پزشکی دقیق.

دوتاستراید بهتر است یا فیناستراید؟

این دو دارو با یکدیگر شباهت‌های زیادی دارند، اما تفاوت‌هایی نیز دارند:

در نهایت، در صورتی که ریزش موی شما شدید است یا به فیناستراید پاسخ نداده‌اید، دوتاستراید می‌تواند گزینه‌ی بهتری برای شما باشد.

قرص دوتاستراید با کدام داروها تداخل دارد؟

پیش از آغاز درمان با دوتاستراید، لازم است پزشک متخصص خود را در جریان استفاده از تمامی داروها و مکمل‌های خود قرار دهید، به ویژه اگر در دسته موارد زیر باشد:

• داروهای ضد قارچ نظیر کتوکونازول
• آنتی‌بیوتیک‌هایی از جمله اریترومایسین
• داروهای ضد ویروس نظیر ریتوناویر و داروهای مشابه
• فرآورده‌های گیاهی یا مکمل‌هایی که برای بهبود سلامت پروستات یا کاهش ریزش مو مصرف می‌شوند

آیا می‌توان قرص دوتاستراید را برای درمان ریزش مو بدون نسخه تهیه کرد؟

در اغلب کشورها، تهیه قرص دوتاستراید تنها با ارائه نسخه معتبر پزشک امکان‌پذیر خواهد بود. این موضوع در راستای اهمیت پایش منظم وضعیت بیمار و پیشگیری از بروز عوارض ناخواسته در نظر گرفته شده است. این دارو بر فرآیندهای هورمونی بدن اثر داشته و مصرف آن بدون ارزیابی تخصصی می‌تواند با خطراتی همراه باشد. از این رو، شروع یا ادامه مصرف این دارو بدون مشورت با متخصص به‌هیچ‌وجه توصیه نمی‌گردد.

نکات کلیدی درباره مصرف دوتاستراید

1. تداوم در مصرف روزانه نقش بسیار حیاتی در اثربخشی مطلوب دارو داشته و بی‌نظمی ممکن است روند درمان را مختل نماید.
2. از خرد کردن یا جویدن قرص دوتاستراید خودداری شود؛ چرا که این کار می‌تواند بر جذب و ایمنی دارو اثرات منفی بگذارد.
3. در صورتی که مصرف یک نوبت از دارو را فراموش کردید، تنها همان دوز روزانه را در روز بعد مصرف نمایید و از افزایش مقدار دارو به منظور جبران دوز از دست رفته، جداً پرهیز نمایید.
4. تغییرات درمانی در اغلب موارد به‌تدریج ظاهر شده و ممکن است تا شش ماه زمان نیاز باشد تا نتایج ملموس حاصل شود؛ در نهایت، داشتن صبر در این مسیر امری ضروری محسوب می‌شود.
5. در صورتی که برنامه‌ای برای فرزندآوری دارید، توصیه می‌گردد پیش از آغاز مصرف دارو با پزشک مشورت نمایید تا تصمیم‌گیری بر اساس شرایط فردی انجام گیرد.

آیا مصرف طولانی‌مدت دوتاستراید خطرناک است؟

بر اساس یافته‌های پژوهشی، استفاده طولانی‌مدت از دوتاستراید در اغلب مردان بدون هیچ گونه عوارض جدی گزارش شده است. با این وجود، برخی تحقیقات محدود احتمال پیوند میان این دارو و افزایش بروز سرطان پروستات با درجه پایین را مطرح کرده‌اند. البته تاکنون هیچگونه نظر قطعی و یکسانی میان جامعه علمی در این خصوص شکل نگرفته است.

سخن پایانی

در نهایت، قرص دوتاستراید به عنوان یک درمان نتیجه‌بخش جهت کاهش بزرگی خوش‌خیم پروستات و کنترل ریزش موی آندروژنی در مردان شناخته می‌شود. هرچند مصرف این دارو ممکن است با برخی از عوارض جانبی همراه باشد، اما تحت نظارت دقیق پزشک و با رعایت دستورالعمل‌های درمانی، می‌تواند نقش بسیار چشمگیری در بهبود علائم و ارتقاء کیفیت زندگی بیماران ایفا نماید. 

از اهمیت بالایی برخوردار است که بیماران مبتلا هنگام استفاده از قرص دوتاستراید، پیگیری منظم وضعیت سلامت خود را جدی طلقی کنند، نسبت به روند درمان صبوی پیشه بگیرند و در صورت بروز هرگونه تغییر یا نشانه غیرعادی، فوراً با پزشک متخصص مشورت نمایند. این رویکرد موجب می‌شود تا علاوه بر افزایش اثربخشی درمان، ریسک عوارض ناخواسته به حداقل میزان خود برسد و روند بهبودی به بهترین شکل ممکن پیش برود. همچنین قرص دینو نیچرز اونلی را نیز مطالعه نمایید.